Święta: Gdzie do kościoła w Wielkiej Brytanii

Nasze współczesne działania dotyczące uczestnictwa w życiu religijnym są najliczniejsze w historii polskiej aktywności, mającej na celu opiekę duszpasterską i duchowe wsparcie lokalnych społeczności. Oczywisty, największy wpływ na taki stan rzeczy ma najnowsza polska emigracja na Wyspy Brytyjskie, ta po 2004 roku, czyli otwarciu tutejszego rynku pracy na – ów czas – nowe kraje Unii Europejskiej.

Historia polskości na Wyspach

Warto jednak wspomnieć, iż początki, obecnie już niespełna dwuwiekowej polskiej opieki duszpasterskiej w Wielkiej Brytanii sięgają pierwszej połowy XIX wieku. Upadek Powstania Listopadowego 1831 roku, a następnie konsekwencje kolejnych powstań narodowych w 1848, 1863 i 1905 roku powodowały stopniowe przybywanie na te tereny Polaków, wśród których byli także, rzecz jasna, duchowni. Jednym z pierwszych był ks. Eryk Podolski, który już w roku 1853 odprawiał nabożeństwa skierowane do polskiej społeczności w kaplicy przy Sutton Street w londyńskiej dzielnicy Soho. Z kolei w 1864 roku, z inicjatywy gen.Władysława Zamoyskiego oraz akceptacji kardynała Wisemana przybył tu z będących pod zaborami ziem polskich ks. Chwaliszewski. Ów kapłan nabożeństwa prowadził z kolei w kaplicy polskiej kościoła św. Piotra w Hatton Garden. W 1894 roku arcybiskup Westminsteru kardynał Herbert Vaughan formalnie ustanowił polskie duszpasterstwo, a podwaliny misji stworzyła bł. matka Franciszka Siedliska wraz z ojcem duchownym ks. Antonim Lechertem. Wraz z fundatorką Zgromadzenia Sióstr Nazaretanek przyjechały wówczas również dwie siostry zakonne, które założyły pierwszą w Londynie i ogólnie Wielkiej Brytanii polską szkółkę. W tym czasie polskie msze odbywały się w kaplicy przy Globe Road, a następnie przy Cambridge Heath Road w znajdującej się we wschodnim Londynie Bethnal Green.   

Okres międzywojenny

Niezwykle istotne dla działalności dla działalności polskiego duszpasterstwa na Wyspach Brytyjskich miały miejsce w okresie międzywojennym. Jego działalność koncentrowała się wówczas przede wszystkim w kościele polskim przy Mercer Street, który polska społeczność wydzierżawiła już w roku 1905 jako „nieużywany dom marynarzy”. Jego pomieszczenia wyremontowano na kaplicę, mieszkanie rektora, bibliotekę i miejsce, w której funkcjonowała szkółka sobotnia. Z przerwą na wybuch I wojny światowej kontynuowano także starania o kupno kościoła. W 1928 roku ze względu na stan techniczny władze miejskie uznały dotychczasowy kościół za zagrażający bezpieczeństwu. Jeszcze w tym samym roku znaleziono do kupienia kościół przy Devonia Road w dzielnicy Islington, który za £4000 funtów sprzedawali Swedenborgianie. Zakup kwotą £1000 wspomógł arcybiskup katolicki Westminsteru kardynał Bernard Bourne. Poświęcenie pierwszej polskiej świątyni katolickiej w Wielkiej Brytanii odbyło się 30 października 1930 roku. Dokonał tego Prymas Polski kardynał August Hlond, a na uroczystości był też m.in. wspomniany już kardynał arcybiskup Bourne.